Czy warto stosować kształtki z uszczelnieniem?
Szczelność w instalacjach wentylacyjnych to niezmiernie istotny element wpływający na skuteczność jego pracy oraz wydajność układu. Szczelność układów wentylacyjnych obostrzona jest szeregiem wymagań prawnych co nakładanych na producentów dostosowywanie się do norm jakości wpływających na konkurencyjność danego rozwiązania np. zastosowania kanałów z uszczelnieniami czy kształtek z uszczelnieniem.
Wentylacja to proces usuwania z pomieszczeń zanieczyszczonego powietrza i dostarczanie w to miejsce świeżego. Może się odbywać w sposób naturalny lub mechaniczny wymagający szczególnej szczelności w celu podniesienia jego skuteczności. Co z kolei świadczy o jakości zainstalowanych systemów.
Nieszczelna wentylacja niesie za sobą mnóstwo niebezpieczeństw, w tym zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju mikroorganizmów żyjących w takich przewodach wentylacyjnych, bakterii, grzybów, alergenów itp. To już bardzo krótka droga do tego by przenieść je do naszego organizmu, infekując gardło, oskrzela , czy płuca.
Jednym z ważniejszych elementów dobrej instalacji wentylacyjnej są przewody i kształtki wentylacyjne. Służą one do łączenia wszystkich elementów, podzespołów wentylacyjnych w jeden układ, gwarantujący prawidłową wymianę powietrza w budynku. Podczas doboru odpowiednich przewodów do instalacji wentylacyjnej należy uwzględnić:
- Średnicę i przekrój kanałów wentylacyjnych
- Materiał z jakiego jest wykonany kanał, kolano czy łącznik wentylacyjny
- Szczelność, sposób łączenia ( np. kolano z uszczelką)
Przepisy związane ze szczelnością wentylacji
Przepisy unijne w zakresie wentylacji pomieszczeń w krajach europejskich dotyczą jedynie kwestii procedur badania urządzeń wentylacyjnych dopuszczonych do montażu w układach oraz sposobów projektowania instalacji wentylacyjnych. Pozostałe elementy to po prostu dobra praktyka instalatorska lub wynikająca z krajowych procedur i norm z tym związanymi.
Jednak zawsze i w każdych warunkach najważniejszym elementem jest szczelność wentylacji określająca jej skuteczność. Nie mają na to wpływu ani przepisy prawa budowlanego ani jakość wykonania instalacji. W projektach instalacji wentylacyjnych bardzo rzadko lub nigdy nie ma określonych klas szczelność użytych elementów wentylacji tak jak to się ma w przypadku instalacji termicznych. W związku z tym wszelkie działania mają charakter dobrowolny i wynikają z chęci poprawy jakości powietrza we wnętrzu.
Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Wymagania w zakresie ilości powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach znajdziemy z kolei w normie PN-B-03430:1983+Az3:2000.
Dbanie o jakość komponentów instalacji to obowiązek każdego administratora budynku przekładający się na jakość życia i bezpieczeństwo mieszkańców. A kontrolę szczelność instalacji nakłada na zarządców budynków i właścicieli ustawa z dnia 16 sierpnia 1999 r w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.
Co to jest klasa szczelności "D" wg Eurovent?
Organizacja Eurovent utworzona w 1993 roku i bardzo szybko uzyskała pozycję najważniejszego ośrodka certyfikacyjnego specjalizującego weryfikacji danych technicznych deklarowanych przez producentów i walce z nieuczciwą konkurencją. Na tą chwilę ośrodek certyfikuje aż 36 różnych kategorii produktowych. Na centralach wentylacyjnych i klimatyzatorach logo Eurovent jest już na polskim rynku standardem.
Szczelność przewodów wentylacyjnych gwarantuje sprawnie działającą instalację. Jakość instalacji to mniejsze straty ciepła, większy komfort użytkowania, większe oszczędności energii. Jeśli w przewodach występują nieszczelności to wzrasta zużycie energii, zgodnie z zasadą większa ilość powietrza do uzdatnienia - więcej pracy dla urządzeń wentylacyjnych - więcej energii – większe koszty.
W chwili obecnej najczęściej wybierane bezuszczelkowe systemy wentylacyjne wymagają wykonania ręcznego uszczelnienia w czasie ich montowania. Z jednej strony to niższe koszty układu związane z mniejszymi kosztami przewodów i kształtek wentylacyjnych , z drugiej zaś niesie ryzyko błędu oraz gorszej jakości uszczelnienia porównując do fabrycznych izolacji przewodów z uszczelkami.
Fabrycznie montowane uszczelki podnoszą wiele parametrów użytkowych budynku oraz koszty eksploatacji związane z zużyciem energii.
Badania szczelności systemów wentylacyjnych przeprowadza się na podstawie norm:
PN-EN-12237:2005 – w przypadku kanałów i kształtek okrągłych
PN-EN-1507:2007 – dla kanałów prostokątnych
Klasyfikacja odbywa się na podstawie 4 klas szczelności wentylacji:
- Klasa A wartość graniczna ciśnienia 500, podciśnienia 500, nieszczelność 0,027x pt0,65 10-3 brak rekomendowanego zastosowania
- Klasa B wartość graniczna ciśnienia 1000, podciśnienia 750, nieszczelność 0,009 x pt0,65 10-3 rekomendacja - minimalna klasa dla przewodów wentylacyjnych
- Klasa C wartość graniczna ciśnienia 2000, podciśnienia 750, nieszczelność 0,003 x pt0,65 10-3 rekomendacja - dla systemów o podniesionym ciśnieniu
- Klasa D wartość graniczna ciśnienia 2000, podciśnienia 750, nieszczelność 0,001 x pt0,65 10-3 rekomendacja - systemy specjalne ze zwiększonymi wymogami higienicznymi
W naszym kraju najczęściej stosuje się przewody o klasie szczelności B. Jednak co raz więcej producentów skłania się do tego aby certyfikować swoje produkty w wyższych klasach szczelności. Żywym przykładem na to jest firma Lindab, którego Centrowent jest dystrybutorem, a ich kształtki wentylacyjne produkowane są w klasie szczelności „D” wg Eurovent. ( Eurovent Certified Performance). Na szczędźcie obserwujemy wzrost poziomu wiedzy na temat szczelności w wentylacji. Dokumentacja techniczna instalacji wentylacyjnej co raz częściej zawiera informacje o klasie szczelności.
Jakie są źródła nieszczelności w przewodach wentylacyjnych?
Nieszczelności w przewodach i kanałach wentylacyjnych nie pozwalają na utrzymanie powietrza na założonym poziomie pod względem komfortu osób przebywających w budynku oraz jakości samego powietrza. Występowanie tego typu zjawiska negatywnie oddziałuje również na bezpieczeństwo pod kątem konstrukcji obiektu, a o stratach energetycznych nawet nie wspomnę. Powietrze, które wpada do układu przez nieszczelności powoduje gorszą jego jakością oraz mniejszą skutecznością całej instalacji, przyczyniając się m.in. do kondensacji pary wodnej i dalszymi tego konsekwencjami.( grzyby, pleśnie, itd.)
W walce z nieszczelnościami najważniejsze jest usunięcie przyczyny, zatem pełna weryfikacja elementów, w których najczęściej występują nieszczelności :
- połączeniach podłużnych i poprzecznych przewodów, najcięższe miejsca nieszczelności
- miejsca obsadzenia rozet, kratek wentylacyjnych, drzwiczek rewizyjnych i wyczystkach.
Badanie i kontrola szczelności przewodów wentylacyjnych
Badanie i kontrola szczelności przewodów wentylacyjnych wynika z dobrej praktyki, ale zaleca się wykonanie takiego testu przed uruchomieniem każdej większej instalacji np, za pomocą urządzenia Wolher DP700 lub pomiarów parametrów technicznych już zamontowanego systemu wentylacyjnego.